เวลาแต่งรถ เปลี่ยนท่อ เปลี่ยนยาง ทุกคนมักสนใจเรื่องหล่อแรงไว้ก่อน แต่ของชิ้นเล็ก ๆ อย่าง ขาตั้งมอไซค์ กลับโดนมองข้าม ทั้งที่ถ้าขาตั้งเสียหรือทำงานผิดปกติ อาจทำให้รถล้มทั้งคัน หรือรถพุ่งออกไปตอนเข้าเกียร์ก็เคยมีให้เห็นกันมาแล้ว บทความนี้จะพาไล่ตั้งแต่ประเภทของ ขาตั้งมอไซค์ ประโยชน์ ระบบเซนเซอร์ที่เกี่ยวกับการสตาร์ท วิธีซ่อมเมื่อขาตั้งเสีย ราคาโดยประมาณที่มีแยกให้ทั้งค่าอะไหล่ ไปจนถึงค่าซ่อมแซมแยกต่างหาก
ขาตั้งมอไซค์ มีกี่ประเภท ใช้ต่างกันยังไง
1.ขาตั้งข้าง (Side Stand)
ขาตั้งข้าง (Side Stand) นี่คือ ขาตั้งมอไซค์ ที่ทุกคันแทบจะต้องมี จอดเอียงไปด้านซ้ายเป็นภาพคุ้นตา จุดเด่น คือ ใช้งานง่าย สะบัดปลายเท้าก็เอาลง เอาขึ้นได้สบาย, เหมาะจอดแป๊บ ๆ เช่น แวะซื้อของ ส่งของ และน้ำหนักเบา ไม่กินพื้นที่ใต้ท้องรถมาก แต่ข้อควรระวังการใช้งาน คือ ถ้าพื้นเอียงมากหรือดินนิ่ม รถอาจล้มได้ รวมถึงถ้าลืบยกขาตั้งข้าง แล้วออกรถ อาจเกี่ยวพื้นจนลื่นไถลได้ กรณีไม่มีระบบตัดสตาร์ท
2.ขาตั้งคู่ (Center Stand)
ขาตั้งคู่ (Center Stand) มักพบในสกู๊ตเตอร์ รถแม่บ้าน หรือมอเตอร์ไซค์ทัวร์ริ่งบางรุ่น ขาตั้งคู่เป็น ขาตั้งมอไซค์ ที่ยกให้ล้อหลังลอยหรือรับน้ำหนักรถตรงกลาง จุดเด่น คือ จอดมั่นคงมาก เหมาะจอดนาน ๆ หรือจอดในพื้นที่ค่อนข้างเอียง, สะดวกเวลาเช็กลมยาง เปลี่ยนยาง หยอดโซ่ หรือทำความสะอาด อีกทั้งยังช่วยลดโอกาสที่รถโดนแซะแล้วล้ม ซึ่งข้อเสียคือ ใช้แรงมากกว่าขาตั้งข้าง โดยเฉพาะรถหนัก ๆ และบางคนใช้ไม่คล่องจนรู้สึกว่าลำบาก
3.ขาตั้งซ่อม หรือสแตนด์ตั้งล้อ (Paddock Stand)
ขาตั้งซ่อม หรือสแตนด์ตั้งล้อ (Paddock Stand) ไม่ใช่ขาตั้งติดรถ แต่ถือว่าเป็น ขาตั้งมอไซค์ ที่ช่างหรือเหล่าสายแต่งรถนิยมใช้ มีทั้งแบบยกหลัง ยกหน้า ใช้ทำงานบริการรถ เช่น เปลี่ยนยาง หยอดโซ่ ล้างโซ่ ตั้งโซ่ ใช้คู่กับจุดยึดสวิงอาร์มและแกนล้อ แต่ว่า ขาตั้งมอไซค์ ประเภทนี้ไม่ได้เอาไว้จอดข้างทาง แต่มีประโยชน์มากในโรงรถบ้านคนรักมอเตอร์ไซค์
การทำงานของ ขาตั้งมอไซค์ กับระบบการสตาร์ทรถ
รถใหม่ ๆ หลายรุ่นจะมีเซนเซอร์ขาตั้งหรือสวิตช์นิรภัยติดมากับ ขาตั้งมอไซค์ โดยเฉพาะขาตั้งข้าง เพื่อป้องกันอุบัติเหตุเวลาออกตัว
สวิตช์ ขาตั้งมอไซค์ ทำงานยังไง
- ตัดสตาร์ทเมื่อเข้าเกียร์และขาตั้งยังลงอยู่: ถ้าขาตั้งข้างยังเหยียดอยู่และเราเข้าเกียร์ 1 รถจะไม่ยอมสตาร์ท หรือดับทันทีที่ปล่อยคลัตช์
- อนุญาตให้สตาร์ทได้เมื่อจอดว่าง เกียร์ว่างและขาตั้งลง: ใช้สำหรับสตาร์ทอุ่นเครื่องบนขาตั้งข้าง แต่ถ้าเข้าเกียร์ก็โดนตัดเหมือนเดิม
สวิตช์นี้จะเชื่อมกับวงจรไฟฟ้า ECU หรือกล่อง CDI เพื่อสั่งให้คอยล์จุดระเบิดหยุดทำงานเมื่อเงื่อนไขไม่ปลอดภัย
อาการเสียของสวิตช์ ขาตั้งมอไซค์
- รถดับทันทีเมื่อเข้าเกียร์ ทั้งที่เก็บขาตั้งแล้ว
- สตาร์ทยากเหมือนรถคิดว่าขาตั้งยังลงอยู่
- บางทีขาตั้งลงแต่ออกรถได้ อันนี้อันตรายมาก
กรณีนี้ต้องให้ช่างเช็กสวิตช์ขาตั้งมอไซค์ ตรวจสายไฟ ปลั๊ก และการตั้งระยะ ไม่ควรต่อสายเลี่ยงระบบเองแบบมั่ว ๆ เพราะทำให้เสียฟังก์ชันนิรภัยไปเลย
ขาตั้งมอไซค์ มีปัญหา ต้องซ่อมยังไง
- ขาตั้งฝืด กาง พับยาก: ถอดขาตั้งออกมาทำความสะอาด ขัดสนิมที่แกน แล้วอัดจาระบีใหม่แต่ถ้า ขาตั้งมอไซค์ คดมากหรือรูยึดเริ่มหลวมแถบ อาจต้องเปลี่ยนทั้งชุด
- สปริงขาตั้งขาด หรือคืนตัวไม่ดี: การซ่อมคือ เปลี่ยนสปริงใหม่ ราคาไม่แรง และเช็กว่าจุดยึดสปริงบนล่างไม่สึกจนรูยืดออก
- ขาตั้งมอไซค์คด รถเอียงผิดปกติ: เปลี่ยนขาตั้งใหม่ทั้งชุด เพราะการดัดเองมักไม่เข้ามุมเท่าเดิม และโลหะที่ถูกดัดบ่อยจะอ่อนตัวลง
ราคา ขาตั้งมอไซค์ และค่าแรงโดยประมาณ
ขาตั้งมอไซค์ ราคาจริงขึ้นอยู่กับยี่ห้อ รุ่นรถ และร้านที่ใช้บริการ โดยค่าอะไหลประมาณการ มีดังนี้
- ขาตั้งข้าง (แท้/เทียบ): ประมาณ 200–800 บาท
- ขาตั้งคู่ (แท้/เทียบ): ประมาณ 600–2,000+ บาท
- สปริงขาตั้ง: 50–200 บาท/เส้น
- สวิตช์ขาตั้ง เซนเซอร์: 200–800 บาท
ค่าแรงเปลี่ยนหรือซ่อม ขาตั้งมอไซค์
- ถอดเปลี่ยนขาตั้งข้าง: 100–250 บาท
- เปลี่ยนขาตั้งคู่ ที่งานเยอะกว่า: 200–400 บาท
ราคาด้านบนทั้งหมดนั้นเป็นราคาประมาณการ จากการเฉลี่ยผู้ให้บริการซ่อมแซม ขาตั้งมอไซค์ หลาย ๆ แห่ง หากต้องการทราบราคาที่ชัดเจน ควรติดต่อสอบถามอู่หรือศูนย์บริการที่ต้องการเข้าไปใช้บริการอีกทีหนึ่ง
สรุป ขาตั้งมอไซค์ ของชิ้นเล็ก แต่สำคัญต่อความปลอดภัยทุกครั้งที่ขับขี่
สรุปแล้วแม้ ขาตั้งมอไซค์ จะดูเป็นของชิ้นเล็ก แต่ที่จริงมันเป็นอุปกรณ์เกี่ยวกับทั้งความสะดวกและความปลอดภัยโดยตรง การได้รู้จักประเภทต่าง ๆ, เข้าใจการทำงานร่วมกับสวิตช์นิรภัย, รู้วิธีสังเกตอาการเสีย ฝืด คด สปริงล้า, และกล้าตัดสินใจเปลี่ยนเมื่อถึงเวลา จะช่วยให้รถคุณจอดมั่นคง ไม่ล้มง่าย ไม่พุ่งออกตัวแบบไม่ตั้งใจ รวมุคงช่วยให้ชีวิตบนสองล้อสบายขึ้นมาก แค่ให้เวลากับ ขาตั้งมอไซค์ นิดเดียวในทุกวัน คุณก็ได้ความอุ่นใจเพิ่มอีกเยอะบนท้องถนน