ในวงการซื้อขายรถมอเตอร์ไซค์หรือรถยนต์มือสอง เชื่อว่าหลายคนคงเคยได้ยินคำว่า โอนลอย มาบ้างแล้ว และหลายครั้งอาจเกิดความเข้าใจผิดว่า โอนลอย เป็นทางลัดที่ทำให้การซื้อขายง่ายขึ้นโดยไม่ต้องไปดำเนินการที่กรมการขนส่งทันที แต่ในความจริงแล้ว การ โอนลอยมีความเสี่ยง ทั้งยังมีข้อกฎหมายที่ทุกคนควรรู้ก่อนจะตัดสินใจทำธุรกรรมใด ๆ กับรถที่ใช้วิธีนี้ บทความนี้จะพาคุณมาทำความเข้าใจแบบละเอียดว่า โอนลอย คืออะไร มีขั้นตอนแบบไหน ใช้เอกสารอะไร และผิดกฎหมายหรือไม่ พร้อมข้อควรระวังเพิ่มเติมที่อาจส่งผลระยะยาว หากมองข้ามรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ เหล่านี้!
โอนลอย คือ อะไร
โอนลอยหมายถึง การที่เจ้าของรถมอเตอร์ไซค์ลงนามในเอกสารการโอนกรรมสิทธิ์ล่วงหน้า เช่น ใบโอนและหนังสือมอบอำนาจ แล้วส่งมอบเอกสารทั้งหมดให้กับผู้ซื้อโดยยังไม่ดำเนินการโอนที่กรมขนส่งทันที วิธีนี้มักใช้ในกรณีซื้อขายรถมือสองระหว่างบุคคลทั่วไปเพื่อความรวดเร็ว และบางครั้งเพื่อหลีกเลี่ยงภาษีหรือค่าใช้จ่ายในวันโอน แม้จะดูสะดวก แต่การ โอนลอยก็มีความเสี่ยง เพราะรถที่โอนด้วยวิธีนี้แล้วยังถือว่ามีชื่อเจ้าของเดิมอยู่ในทะเบียน หากเกิดอุบัติเหตุ ความผิดทางจราจร หรือปัญหากฎหมายใด ๆ เจ้าของเดิมอาจต้องรับผิดชอบแทนผู้ซื้อ ซึ่งอาจนำไปสู่การฟ้องร้องหรือมีภาระผูกพันที่ไม่คาดคิดได้
โอนลอยมีกี่ขั้นตอน ดำเนินการอย่างไร
การ โอนลอยไม่ได้หมายถึงแค่การเซ็นใบโอนแล้วจบ แต่ยังมีขั้นตอนสำคัญที่ต้องทำให้ครบเพื่อให้ผู้ซื้อสามารถนำไปโอนชื่อเป็นของตัวเองได้ภายหลัง ซึ่งมีรายละเอียดที่ควรตรวจสอบอย่างรอบคอบ มีดังนี้
- เตรียมเอกสารจากเจ้าของเดิม: สำเนาบัตรประชาชนเจ้าของรถ, สำเนาทะเบียนบ้านเจ้าของรถ, หนังสือสัญญาซื้อขายหรือใบซื้อขาย, แบบฟอร์มคำขอโอนที่กรอกข้อมูลเซ็นเรียบร้อยแล้ว และหนังสือมอบอำนาจ (ในกรณีที่ให้ผู้อื่นไปโอนแทน)
- รับเอกสารทั้งหมดจากเจ้าของเดิม: เอกสารเล่มทะเบียน (ตัวจริง) และใบเสร็จซื้อขายหรือหลักฐานการโอนเงิน
- ตรวจสอบสภาพรถและภาษี: ตรวจดูว่าไม่มีค้างชำระภาษีหรือติดข้อพิพาททางกฎหมาย จากนั้นควรต่อ พ.ร.บ. ให้เรียบร้อยก่อนทำการโอนชื่อ
- ดำเนินการโอนที่กรมขนส่ง: นำรถไปตรวจสภาพ (กรณีถึงอายุที่ต้องตรวจ) พร้อมกับการยื่นเอกสารทั้งหมดเพื่อเปลี่ยนชื่อเจ้าของอย่างถูกต้อง
โอนลอยใช้เอกสารอะไรบ้าง
การ โอนลอย ต้องเตรียมเอกสารหลายรายการ เพื่อให้สามารถนำไปดำเนินการต่อได้โดยไม่ติดขัด ได้แก่ สำเนาบัตรประชาชนของเจ้าของเดิม, สำเนาทะเบียนบ้านของเจ้าของเดิม, ใบคู่มือจดทะเบียนรถ (เล่มทะเบียนตัวจริง), แบบฟอร์มคำขอโอนกรรมสิทธิ์ (ลงนามเรียบร้อย), หนังสือมอบอำนาจ (กรณีมีตัวแทน), สัญญาซื้อขายรถ หรือใบเสร็จรับเงิน และสำเนาบัตรประชาชนของผู้ซื้อ (ในกรณีนำไปดำเนินการต่อเอง)
เปรียบเทียบการโอนปกติกับการโอนลอย
- การโอนปกติ: การดำเนินการต้องเป็นเจ้าของเดิมและผู้ซื้อไปด้วยกัน มีความเสี่ยงทางกฎหมายต่ำ เพราะเปลี่ยนชื่อเจ้าของทันที ใช้เวลาดำเนินวันเดียวเสร็จ แต่ทั้งนี้เอกสารต้องเตรียมมาครบและถูกต้องจากทั่งสองฝ่าย
- การโอนลอย: การดำเนินการนั้นเริ่มจากเจ้าของเดิมเซ็นเอกสารไว้ให้ล่วงหน้า แต่ต้องรับความเสี่ยงสูง เจ้าของเดิมอาจมีภาระผูกพันหากเกิดเหตุการณ์ใด ๆ ขึ้นมา ส่วนเรื่องการใช้เวลานั้นขึ้นอยู่กับว่าผู้ซื้อจะนำไปโอนเมื่อไหร่ และเอกสารยังต้องมีการเตรียมล่วงหน้าให้ครบถ้วนเองอีกต่างหาก
โอนลอย ผิดกฎหมายไหม
การ โอนลอย ในทางเทคนิคไม่ถือว่าผิดกฎหมาย หากทำโดยสมัครใจและมีเอกสารครบถ้วน แต่ในทางกฎหมาย เจ้าของเดิมยังคงมีชื่อในทะเบียนรถ ซึ่งหมายความว่าหากผู้ซื้อไม่ไปโอนชื่อใหม่ เจ้าของเดิมอาจต้องรับผิดชอบกรณี รถกระทำผิดกฎหมาย เช่น ฝ่าฝืนกฎจราจร ติดกล้องจับความเร็ว, ค้างชำระภาษีรถ หรือรถเกี่ยวข้องกับอุบัติเหตุหรือคดี จึงควรระมัดระวังและติดตามให้ผู้ซื้อนำไปโอนชื่อให้เร็วที่สุด
ความเสี่ยงที่มักเกิดจากการโอนลอย
- ผู้ซื้อไม่โอนชื่อ: ทำให้ชื่อเจ้าของเดิมยังค้างอยู่ในระบบ
- รถถูกนำไปใช้ในทางผิดกฎหมาย: เช่น ใช้ก่อเหตุหรือทำผิดจราจรบ่อยครั้ง
- ค้างภาษี-พ.ร.บ.: เจ้าของเดิมยังได้รับใบแจ้งหนี้
- ไม่สามารถตามหารถได้หากเกิดปัญหา: เนื่องจากไม่มีข้อมูลของผู้ใช้รายใหม่ในระบบ
- เสียเครดิตหรือเกิดภาระหนี้ที่ไม่ได้ก่อ: หากมีการนำรถไปขอสินเชื่อหรือผ่อนต่อในชื่อเจ้าของเดิม
ทำอย่างไรหากซื้อรถมาแบบโอนลอยแล้ว
หากคุณเป็นผู้ซื้อที่ได้รับรถมอเตอร์ไซค์แบบ โอนลอย มาแล้ว สิ่งสำคัญที่ต้องรีบดำเนินการทันที มีดังนี้
- ตรวจสอบความครบถ้วนของเอกสาร
- ตรวจสอบสถานะรถว่ามีภาระหนี้หรือปัญหาทางกฎหมายหรือไม่
- ไปดำเนินการเปลี่ยนชื่อเจ้าของให้ถูกต้องที่กรมขนส่งโดยเร็วที่สุด
- หากเอกสารไม่ครบ ให้ติดต่อเจ้าของเดิมเพื่อขอเพิ่มเติม หรือหลีกเลี่ยงการใช้งานรถจนกว่าจะโอนได้จริง
สรุปเรื่องการโอนลอยน่ากลัวไหม ยังสามารถใช้วิธีได้อยู่หรือไม่
สรุปแม้ว่าการ โอนลอย จะเป็นวิธีที่ช่วยให้การซื้อขายรถมอเตอร์ไซค์มือสองเป็นไปได้อย่างรวดเร็ว แต่ก็แฝงไว้ด้วยความเสี่ยงที่อาจก่อให้เกิดปัญหาทางกฎหมายและการเงินในภายหลังได้ ผู้ขายควรแน่ใจว่าผู้ซื้อมีความตั้งใจที่จะโอนชื่ออย่างรวดเร็ว ขณะที่ผู้ซื้อก็ควรดำเนินการเปลี่ยนชื่อให้ถูกต้องโดยเร็วที่สุด การซื้อขายรถที่ปลอดภัย ควรทำธุรกรรมแบบโปร่งใส มีพยานหรือสัญญาที่ชัดเจน และดำเนินการเปลี่ยนชื่อกรรมสิทธิ์ตามกฎหมายให้เสร็จสมบูรณ์ เพื่อลดปัญหาและความยุ่งยากในอนาคต